DMCA.com Protection Status

Công tắc tơ là gì? Cách dùng Contactor

Công tắc tơ là gì? Nếu bạn làm việc trong ngành kỹ thuật điện công nghiệp; thì công tắc tơ là thiết bị quá quen thuộc rồi đúng không nào? Hầu như tất cả tủ điện nào trong nhà máy cũng dùng công tắc tơ để đấu nối tiếp qua động cơ. Ở bài viết này, mình xin chia sẻ đến các bạn đang tìm hiểu về công tác cơ là gì? Nguyên lý hoạt động. Cách đấu dây từ công tắc tơ đến động cơ như thế nào?

Bạn nào biết rồi thì vào góp ý thêm giúp mình nhé !

Công tắc tơ là gì

Lưu ý : Bài viết chia sẻ thông tin, bên mình không kinh doanh mặt hàng này, vui lòng không gọi điện, zalo hỏi hàng ! Xin cảm ơn

Công tác tơ là gì?

Công tắc tơ là phiên âm thuần Việt của từ “contactor” trong tiếng Anh. Công tắc tơ là thiết bị trung gian dùng để đóng – ngắt mạch điện. Contactor đóng vai trò như một công tắc thông thường, nhưng nó được kích hoạt bằng điện. Ứng dụng dùng một dòng điện nhỏ để điều khiển một dòng điện có công suất lớn; thông qua nút nhấn (bằng tay) hoặc cảm biến đóng ngắt tự động kích hoạt.

Cấu tạo công tắc tơ

Contactor có cấu tạo cũng khá đơn giản, gồm có các chi tiết sau : (xem hình bên dưới nhé)

Cấu tạo công tác tơ

Cấu tạo contactor

Các thành phần cấu tạo tiếng Anh mình xin giữ nguyên bản để đảm bảo tính chính xác. Phần dịch nghĩa và công dụng từng bộ phận được giải đáp như sau :

  1. Dynamic Contact : Phần tiếp điểm di động, được làm bằng các vật liệu dẩn điện tốt như đồng phần được gắn chặt với phần 6
  2. Motivation circuit : Mạch động lực nhận nguồn điện cấp vào. Ví dụ như dòng điện 220Vac thì tiếp điểm, dòng điện 3 pha thì dùng 3 tiếp điểm (3 chân vít)
  3. Springs : Lò xo. Có tác dụng hồi phục contactor về trạng thái ban đầu. Khi ngưng cấp điện vào cuộn dây của Công tác tơ.
  4. Inductor : Cuộn dây. Có tác dụng tạo ra từ trường xung quanh nam châm điện
  5. Electrical : Nam châm điện, được ghép lại từ các lá thép mỏng với nhau.
  6. Steel core : Lõi thép. Có cấu tạo tương tự như nam châm điện.
  7. Stactic contact : Tiếp điểm tĩnh
  8. Motivation circuit : Theo mình hiểu thì đây là phần mạch động lực được đấu với tải như : motor, hệ thống chiếu sáng,…
  9. Control source : Nguồn cấp vào cuộn dây (nguồn điều khiển)

Thông thường đối với các công tắc tơ loại nhỏ sẽ có thêm cặp tiếp điểm thường đóng (NC) và tiếp điểm thường mở (NO) đi kèm. Công tắc tơ loại công suất lớn thì cặp tiếp điểm này nằm rời, khi dùng thì lắp vào.

Nguyên lý hoạt động contactor

Khi cấp nguồn cho cuộn dây của công tắc tơ thì sẽ sinh ra một từ trường xung quanh lõi thép (số 5). Tạo thành nam châm điện sẽ hút kim loại (số 6) xuống. Đồng thời lò xo (số 3) bị nén lại. Do phần lõi thép (số 6) và tiếp điểm di động (số 1) được tạo thành từ một khối. Nên tiếp điểm di động (số 1) sẽ được kéo xuống theo, và tiếp xúc với phần tiếp điểm tĩnh (số 7) => Phần nguồn mạch động lực (số 2) sẽ được thông với mạch động lực của động cơ (số 8).

Khi ngưng cấp nguồn cho cuộn dây. Thì lò xo sẽ đẩy lõi thép số 6 về vị trí ban đầu => Mạch điện giữa 2 mạch động lực (số 2) và (số 8) được ngắt.

Ứng dụng công tắc tơ

Ứng dụng contactor

Mạch dùng contactor cơ bản

+ Công tắc tơ hay còn được anh em kỹ thuật gọi là khởi động từ. Nhưng contactor là chuẩn nhất nha các bạn. Công tắc tơ được ứng dụng nhiều nhất là kết nối với động cơ 1 pha, 3pha điều phải dùng contactor hết. Mục đích đảm bảo an toàn điện, tránh hiện tượng hồ quang điện khi khởi động các Motor công suất lớn.

+ Ứng dụng mà hầu hết anh em điện công nghiệp hay dùng nhất là công tắc tơ kết hợp với relay nhiệt, để bảo vệ động cơ. Khi dòng động cơ lên cao quá mức sẽ tác động qua relay nhiệt ngắt nguồn cấp cho công tắc tơ. Thế là mạch động lực bị ngắt luôn.

+ Đối với mạch khởi động, động cơ 3 pha công suất lớn. Mạch khởi động sẽ được thiết kế theo hình sao để giảm dòng khởi động. Sau khi khởi động xong sẽ chuyển sang mạch tam giác để chạy ổn định. Bạn muốn tìm hiểu thêm thì xem lại mạch khởi động sao – tam giác nhé.

+ Công tắc tơ dùng để điều khiển hệ thống đèn chiếu sáng của thành phố theo giờ. Qua relay thời gian được cài đặc rất thuận tiện và dễ thực hiện.

+ Còn rất nhiều ứng dụng khác, các bạn tìm hiểu thêm nhé.

Hướng dẫn sử dụng công tắc tơ

Công tắc tơ có cấu tạo thường có 2 dạng cơ bản loại to và loại nhỏ. Vì sao lại như vậy nhỉ? Chắc hẳn bạn cũng đoán được phần nào rồi đúng không nào? Contactor loại to được dùng cho công suất lớn. Loại nhỏ dùng cho công suất vừa và nhỏ.

Cách dùng công tắc tơ

Nhìn tổng quan công tắc tơ có nhiều chân kết nối. Tất cả các công tắc tơ các hãng khác nhau cũng có chung ký tự mặc định. Nó cũng khá đơn giản thôi giờ mình phân tích các chân từ trên xuống :

  • Chân A1 và A2 là 2 chân cấp nguồn cho cuộn dây của công tắc tơ. Nguồn cấp có thề là nguồn AC hoặc DC.
  • Các chân L1, L2, L3 đấu vào nguồn cấp cho tải. Có thể là 1pha hoặc 3 pha bạn nhé. Cái này phải linh động nha.
  • Chân T1, T2, T3 đấu vào tải như động cơ, hệ thống chiếu sáng,…
  • Chân 13, 14 là chân tiếp điểm thường mở (NO). Hoặc trên 1 công tác tơ có thể có 2 tiếp điểm thường đóng và thường mở luôn các bạn nhé ! Tiếp đổi này sẽ được kích hoạt khi cấp nguồn vào cuộn dây của contactor.

Một điểm cần lưu ý khi sửa chữa thiết bị điện liên quan đến contactor. Bạn phải dùng thiết bị đo như bút thử điện hoặc VOM để kiểm tra chắn chắn đâu là nguồn và đâu là tải nhé. Một số anh thợ thì không theo đúng hướng dẫn cứ đấu lung tung cả lên. Mình sữa chữa mà cứ tự tin vào các chân không đo kiểm, sự cố xảy ra là lỗi do mình nha các bạn.

Tham khảo thêm bài viết : Sensor là gì

Chúc bạn thành công.